Systematyczność w inwestowaniu jest jedną z największych bolączek inwestorów. W 2023 Interactive Brokers wprowadził w nowy typ zlecenia cyklicznego (“recurring order“), które pozwala na automatyzację regularnych zakupów na giełdzie. Dzięki niemu można stworzyć w Interactive Brokers “automat inwestycyjny”, który wyręcza klienta w regularnych inwestycjach. W tym materiale pokazujemy, jak działa zlecenie cykliczne oraz jak stworzyć “automat inwestycyjny” z jego wykorzystaniem.
⚠️ UWAGA! Interactive Brokers to jeden z czołowych brokerów według naszych rankingów. Jeżeli chcecie oswoić się z obsługą konta w IBKR oraz składaniem podstawowych zleceń, warto sięgnąć po przewodnik “Jak kupić ETF w Interactive Brokers?” Jeżeli nie macie jeszcze rachunku w IBKR, a jesteście zainteresowani otwarciem, warto sięgnąć po przewodnik “Jak otworzyć rachunek w Interactive Brokers“.
Dlaczego warto automatyzować inwestowanie?
Brak regularności to jedna z największych bolączek inwestorów, co potwierdza wiele analiz. Przyczyn tego jest wiele, przykładowo:
- Wiele osób nie ma nawyku oszczędzania i zapomina odkładać część wynagrodzenia i “przejada” je.
- Regularne (np. comiesięczne) inwestowanie w ETF jest dla części osób zbyt angażujące, bo wymaga wykonania przelewu, wymiany waluty i złożenia zlecenia (często postrzegane jako nudne). Im więcej kroków po drodze, tym większe ryzyko, że pieniądze gdzieś “utkną”. W efekcie oszczędności często leżą na mało zyskownych depozytach lub nieoprocentowanym rachunku
- Wiele osób pod wpływem emocji wstrzymuje się z inwestycjami (po fali wzrostów intuicja podpowiada, że jest “za drogo”, a po fali spadków każe czekać “bo jeszcze spadnie”). Środki na rachunku maklerskim często czekają przez długi czas bezproduktywnie na “właściwy” moment do kupna.
Automatyzacja procesu inwestowania pomaga pokonywać tego typu bariery i zwiększa szanse inwestorów na sukces. Narzędziem, które w tym pomaga są zlecenia cykliczne (“recurring order”) w Interactive Brokers.
Jak działa zlecenie cykliczne?
Zlecenie cykliczne pozwala na inwestowanie m.in. w ETF-y europejskie, w które europejscy klienci detaliczni mogą inwestować bez ograniczeń. W zleceniu określa się jaki instrument ma być kupowany, jak często, za jaką kwotę i przez jaki czas.
Inwestorzy mogą wybierać tylko spośród tych instrumentów, dla których dostępne są akcje (jednostki) ułamkowe. Nie ma wśród nich np. ETF-ów polskich (pełna lista znajduje się na stronie IBKR). Dzięki jednostkom ułamkowym możliwe jest realizowanie transakcji na dokładnie te kwoty, które inwestor określi.
Czym są akcje (jednostki) ułamkowe (“fractional shares”)?
ETF jak każdy instrument finansowy standardowo dzielą się na jednostki, które są liczbami całkowitymi. Akcje (jednostki) ułamkowe pozwalają na zakup części jednostki. Są one udziałami w jednostce funduszu ETF, które są wydzielane przez dom maklerski dla swoich klientów. Przykład realizacji zlecenia w oparciu o jednostki ułamkowe jest przedstawiony akapicie “Jak sprawdzić zrealizowane transakcje?“. Aby móc inwestować w jednostki ułamkowe należy mieć zaznaczoną opcję “Global (Trade in Fractions)” w zakładce Trading Permissions (Settings–>Trading Permissions–>Stocks).
Jednostki ułamkowe nie są przedmiotem obrotu na giełdzie, więc nie ma możliwości przeniesienia części ułamkowych do innego domu maklerskiego (można przenosić tylko pełne jednostki).
Ile kosztuje zlecenie cykliczne?
Korzystając ze zleceń cyklicznych inwestor nie ponosi kosztów:
- zarządzania (które występują u robo-doradców)
- przelewów (dzięki możliwości zasilania rachunku przelewem krajowym w PLN)
- przewalutowania (opłata za przewalutowanie standardowo wynosi 2 USD)
Jedynym kosztem jest jest prowizja maklerska. Dzięki temu inwestycje cykliczne mogą być bardzo tanie. Chociaż trzeba pamiętać, że w IBKR obowiązują minimalne wartości prowizji, więc przy bardzo małych kwotach inwestycji efektywna prowizja może być dość odczuwalna. Przykładowo, jeżeli wartość zlecenia wynosi 50 EUR, a prowizja 3 EUR, prowizja efektywnie wynosi aż 6% (3/50). Wysokość minimalnej wartości prowizji zależy od giełdy – szczegóły w Tabeli Opłat. Jak podaje IBKR, dla zleceń cyklicznych obowiązuje taryfa Fixed, gdzie prowizje minimalne są wyższe niż w Tiered. Chociaż w praktyce koszty dla klientów są niższe, o czym więcej w akapicie “Jak sprawdzić zrealizowane transakcje?”
Czy zlecenie cykliczne obejmuje automatyczny rebalancing?
Można utworzyć dowolną liczbę zleceń cyklicznych na różne instrumenty, dzięki czemu można stworzyć cały portfel instrumentów. Jednak rebalancing nie jest automatycznie wykonywany. Dbanie o proporcje ETF-ów w portfelu pozostaje po stronie klienta.
Aby uniknąć samodzielnego rebalancingu można inwestować w:
- pojedynczy ETF, np. na rynek akcji (co jednak oznacza wysoką zmienność, którą nie każdy musi akceptować, więc osobno warto zadbać o część obligacyjną)
- ETF typu multi-asset, np. Vanguard LifeStrategy 80% Equity UCITS ETF Accumulating (chociaż w momencie pisania tego artykułu część ETF-ów z tej rodziny nie można kupować przez zlecenia cykliczne ze względu na niedostępność jednostek ułamkowych, np. V60A, V40A, V20A).
Jak stworzyć “automat inwestycyjny” w 3 krokach?
Utworzenie zlecenia cyklicznego jest bardzo proste i wymaga dosłownie kilku chwil. Dodając do tego automatyzację przelewów z banku do IBKR, można stworzyć “automat inwestycyjny”. Aby przelewy nigdzie się nie “zagubiły” należy zgłosić Interactive Brokers zamiar dokonywania regularnych wpłat. I tak stworzenie automatu można sprowadzić do 3 kroków:
- Ustawienie zlecenie cyklicznego w IBKR
- Awizacja wpłat w IBKR (powiadomienie IBKR o zamiarze dokonywania regularnych wpłat gotówki na rachunek)
- Utworzenie zlecenia stałego w swoim banku
Krok 1 – ustawienie zlecenia cyklicznego w IBKR
Aby utworzyć zlecenie cykliczne należy się zalogować na platformę IBKR, a następnie kliknąć Trade –> Recurring investments
Wyświetli się lista aktywnych zleceń cyklicznych, które zostały utworzone wcześniej. Aby utworzyć nowe, klikamy “Create Recurring Investment“.
Wyświetli się formularz zlecenia cyklicznego, w którym wpisuje się:
- Asset – oznaczenie instrumentu, czyli ticker (np. VNGA80 = Vanguard LifeStrategy 80% Equity UCITS ETF Accumulating)
- Start date – data rozpoczęcia (data pierwszej inwestycji)
- Amount – wartość inwestycji (w walucie notowania)
- Interval – częstotliwość inwestycji – do wyboru: Dzień, Tydzień, 2 tygodnie, Miesiąc, Kwartał, Pół roku, Rok (w praktyce lepiej trzymać się interwałów Miesiąc, Kwartał, Rok, bo możliwość awizowania wpłat gotówki w pozostałych interwałach jest niemożliwa, o czym będzie w akapicie “Awizacja wpłat w IBKR”)
- Ending on/After – Termin zakończenia (Specific Date). Opcjonalnie, zamiast daty, można określić liczbę zleceń cząstkowych
Aby potwierdzić zlecenie, klikamy przycisk “Continue“. Po chwili wyświetlą się szczegóły zlecenia, które należy potwierdzić.
Zasady realizacji zlecenia cyklicznego:
- W zleceniu nie określa się limitu ceny, stosowane są zlecenie typu MARKET, które są zrealizowane po najlepszych możliwych w danym momencie kursach
- Dzięki akcjom (jednostkom) ułamkowym mamy pewność, że zlecenie się zrealizuje w całości, a wartość transakcji będzie dokładnie taka, jak zostało określone w zleceniu (nawet jeżeli wartość zlecenia jest niższa niż kurs pojedynczej jednostki funduszu)
- Zgodnie z informacją na stronie IBKR, zostanie pobrana prowizja zgodnie z taryfą Fixed. Przy czym praktyka pokazuje, że niekoniecznie tak to działa, co może być korzystne dla klientów. Więcej szczegółów w akapicie “Jak sprawdzić zrealizowane transakcje?”.
- Środki na transakcję zostaną pobrane z rachunku waluty notowania instrumentu. Jeżeli nie będzie tam wystarczających środków, IBKR automatycznie pobierze środki z innych rachunków, dokonując automatycznego przewalutowania. Co ważne, takie przewalutowanie nie będzie obciążone opłatą (która standardowo wynosi 2 USD).
- Jeżeli na rachunku nie będzie odpowiednich środków, transakcja się nie zrealizuje. Będzie ona wstrzymana do czasu zapewnienia środków na rachunku. Dotyczy to także posiadaczy konta typu MARGIN (które co do zasady umożliwia zawieranie transakcji “na kredyt”). Zlecenia cykliczne wymagają gotówki bez względu na typ konta.
Krok 2 – awizacja wpłat w IBKR
Aby mieć pewność, że wpłata się nie “zagubi”, zgodnie z wytycznymi IBKR należy informować IBKR o zamiarze zasilenia rachunku gotówką. Doświadczenie pokazuje, że przelewy bez awizacji raczej też dochodzą, ale na wszelki wypadek lepiej trzymać się wytycznych IBKR.
Większość polskich inwestorów ma oszczędności w PLN. Dlatego możliwość zasilania rachunku w IBKR przelewem krajowym w PLN jest dużym udogodnieniem. Takie przelewy zasadniczo są bezpłatne i pieniądze na konto w IBKR docierają tak sprawnie jak przelewy do innych banków. Jeżeli komuś zależy na czasie, dzięki przelewom ekspresowym środki mogą pojawić się na rachunku w ciągu kilkudziesięciu, a nawet kilkunastu minut.
Aby poinformować IBKR o zamiarze regularnych wpłat należy zalogować się na rachunek i na pulpicie kliknąć przycisk “DEPOSIT“. Należy wybrać metodę zasilenia rachunku, wskazując rachunek z którego dokonywane będą regularne wpłaty. Można też zdefiniować nowy rachunek (“Use a new deposit method”).
Po wybraniu metody zasilenia rachunku, określamy szczegóły wpłat. Należy podać kwotę (“Deposit amount”). Pole “Transaction Reference Number” nie jest obowiązkowe. Aby zakomunikować cykliczność wpłat należy zaznaczyć opcję “Make this a recurring transaction“.
Kwota transakcji powinna odpowiadać wartości planowanej cyklicznej inwestycji (w IBKR dojdzie do wymiany walutowej). Tu pojawia się problem rozbieżności między walutą wpłat (w PLN) a walutą notowania instrumentów (np. EUR, USD).
- Należy samodzielnie przeliczyć wartość planowanych transakcji na PLN. Pytanie brzmi, jaki kurs walutowy przyjąć, biorąc pod uwagę, że kurs walutowy z czasem może się zmieniać. Może się okazać, że wpłacimy za mało albo za dużo. Jeżeli wpłacimy za mało, zlecenie się nie zrealizuje. Dlatego lepiej założyć jakiś “margines”. Ale lepiej, żeby nie był on zbyt duży, bo niewykorzystane środki będą leżeć na rachunku bezproduktywnie. Nie ma idealnego rozwiązania. Warto po prostu co jakiś czas dostosowywać wartość zlecenia stałego, uwzględniając aktualny kursu walutowego.
- Aby uniknąć tej rozbieżności, wpłat do IBKR można dokonywać też w docelowej walucie obcej, np. EUR (przelewy SEPA też są bezpłatne). Tylko to by oznaczało, że co miesiąc należy samodzielnie zamieniać PLN na EUR w swoim banku. Ciężko byłoby to nazwać “automatem inwestycyjnym” (no chyba, że bank oferuje zautomatyzowaną cykliczną wymianą walutową, ale raczej nie jest to powszechne).
Po zaznaczeniu “Make this a recurring transaction” wyświetlą się opcje dotyczące wpłat cyklicznych. Określamy: nazwę cyklicznej wpłaty, wybieramy częstotliwość (miesięcznie, kwartalnie, rocznie) oraz datę rozpoczęcia i zakończenia.
Jak było wspomniane wcześniej, wybór interwałów przy awizacji wpłat jest mniejszy niż przy składaniu zlecenia cyklicznego. Dlatego, wybierając częstotliwość zlecenia cyklicznego, lepiej ograniczyć się do interwałów dostępnych dla awizacji wpłat gotówki (miesiąc, kwartał, rok).
Potwierdzamy przyciskiem “Get Transfer Instructions“.
Pojawi się ekran z podsumowanie szczegółów planowanych wpłat gotówki. Jeżeli wszystko się zgadza, potwierdzamy przyciskiem “Confirm deposit“. Obowiązuje weryfikacja dwuetapowa, więc należy potwierdzić dyspozycję w telefonie. Po potwierdzeniu wyświetli się strona z potwierdzeniem przyjęcia awizacji wpłat wraz z danymi do przelewu. Należy zachować poniższe dane – będą one potrzebne przy tworzeniu zlecenia stałego z banku (Krok 3):
- Beneficiary Account – nazwa odbiorcy przelewu – Interactive Brokers Ireland Limited (oddział “węgierski” już nie funkcjonuje, w 2023 został wchłonięty przez oddział “irlandzki”)
- IBAN – to numer rachunku, na który dokonuje się wpłat (PL 89 1050 0086…)
- Payment Reference – tu będzie się wyświetlać numer rachunku maklerskiego klienta oraz jego imię i nazwisko (np. U123456789 / Jan Kowalski), który trzeba będzie wpisać w tytule przelewu.
Krok 3 – utworzenie zlecenia stałego
Aby środki trafiały do Interactive Brokers automatycznie należy ustawić stałe zlecenie przelewu w swoim banku. Są to przelewy krajowe w PLN, więc co do zasady są one bezpłatne. Szczegóły zlecenia stałego obejmują:
- Nazwa odbiorcy – Interactive Brokers Ireland Limited
- Numer rachunku odbiorcy – podajemy zachowany numer rachunku w formacie IBAN (PL89 1050 0086…)
- Kwota przelewu w PLN – wartość inwestycji przeliczona na PLN
- Tytuł przelewu – tekst z pola “Payment Reference”, czyli numer rachunku maklerskiego oraz imię i nazwisko (np. U123456789 / Jan Kowalski), nie umieszczając tych danych w tytule istnieje ryzyko, że pieniądze się zgubią”
- Data przelewu – najlepiej ustawić po dacie, kiedy otrzymujemy wynagrodzenie (jeżeli ustawimy przed, środków na przelew może nie być)
Po zasileniu rachunku przelewem w PLN nie należy dokonywać samodzielnej wymiany walutowej, bo wiązałoby się to ze standardową opłatą (2 USD). W przypadku zlecenia cyklicznego środki będą przewalutowane automatycznie (bez opłaty). Jeżeli na rachunku waluty notowania instrumentu nie będzie wystarczających środków (co normalne, skoro wpłacamy PLN), system pobierze je z tego rachunku, gdzie środki dostępne będą (np. PLN) i zamieni automatycznie na walutę, w który notowany jest dany ETF (bez prowizji, po kursie międzybankowym).
Jak sprawdzić zrealizowane transakcje?
Utworzone zlecenia cykliczne można sprawdzić w zakładce Trade –> Recurring Investment. Klikając w ikony z prawej strony można je modyfikować, anulować, oraz sprawdzić historię transakcji.
Poniżej przykładowa historia obejmująca 3 transakcje cykliczne. Wartość inwestycji (Amount) za każdym razem była taka sama (1001,25 EUR), ale zakupy były realizowane przy różnych kursach (Price), więc liczba kupionych jednostek (Quantity) była różna.
Za każdym razem pobrana została minimalna prowizja 1,25 EUR, czyli tak jak w taryfie Tiered. Jest to zaskakujące, bo zgodnie z informacją na stronie IBKR przy zleceniach cyklicznych obowiązuje taryfa FIXED, więc minimalna wartość dla tej transakcji powinna wynosić 3 EUR. W tym wypadku IBKR myli się na korzyść klienta. Być może z czasem zostanie to “naprawione”.
Poniżej jeszcze jeden przykład – transakcja cykliczna kupna VWRA na LSE (Londyn). Według taryfy Fixed prowizja (minimalna) powinna wynieść 4 USD. Tymczasem pobrano 0,35 USD. Wydaje się, że tu IBKR pomylił się na korzyść klienta jeszcze bardziej. Warto mieć to na uwadze i nie być zaskoczonym, jeżeli IBKR z czasem to “naprawi”.
To już wszystko na temat zleceń cyklicznych. Dzięki nim inwestowanie może być dużo prostsze. Życzymy Wam udanych inwestycji!
Artur Wiśniewski
Stockbroker.pl
