Exchange Traded Funds (ETF) to, jak wskazuje ich nazwa, fundusze notowane na giełdzie. Giełdy funkcjonują w wielu krajach, ale ETF-y nie wszędzie się (jeszcze?) zadomowiły. W tym wpisie pokazujemy na jakich giełdach są one notowane, jakie waluty na nich obowiązują oraz czym się kierować przy wyborze giełdy.
Na jakich giełdach notowane są ETF-y?
ETF-y najmocniej rozwinęły się w USA, bo to właśnie tam narodził się ich protoplasta, czyli fundusze indeksowe. Tam ich wybór jest największy, a obrót jest silnie skoncentrowany, co zapewnia bardzo wysoką płynność.
Największym rynkiem jest New York Stock Exchange (NYSE), gdzie notowanych jest ok. 3000 ETF-ów. Chociaż nie jest to rynek jedyny, występują również np. na Nasdaq oraz Chicago Stock Exchange (NYSE Chicago, CHX).
W Europie obrót jest rozproszony na wiele giełd, co wynika z obecności wielu krajów i walut. Najwięcej ETF-ów notowanych jest na rynku Xetra we Frankfurcie (2393), gettex w Monachium (2383) oraz London Stock Exchange (1979). Xetra i LSE to rynki, z których ETF-y są najczęściej udostępniane przez domy maklerskie. ETF-y z gettex, mimo dużej liczby notowanych instrumentów, rzadko pojawiają się u brokerów.
Wiele ETF-ów notowanych jest także na SIX (Zurych), Borsa Italiana (Mediolan), Stuttgart, Euronext Paris i Euronext Amsterdam. Spośród tych brokerzy najchętniej sięgają po instrumenty z Mediolanu, Paryża i Amsterdamu.
W jakich walutach inwestuje się na giełdach?
ETF-y mogą być notowane w różnych walutach. Wybór waluty zależy od polityki giełdy. Zdarza się, że na jednej giełdzie ETF-y są notowane w różnych walutach.
Xetra, Borsa Italiana, Euronext Amsterdam, Euronext Paris – ze względu na położenie rynków w strefie euro, główną walutą notowania jest euro (EUR). Sporadycznie zdarzają instrumenty notowany w innych walutach, najczęściej w USD.
London Stock Exchnage – większość ETF-ów notowanych jest w funtach (GBP) lub pensach (GBX) a także w dolarach (USD).
SIX Swiss Exchange – podstawową walutą notowania jest frank szwajcarski (CHF), ale większość ETF-ów notowanych jest też w innych walutach (EUR, USD czy GBP).
Jaka jest płynność ETF na różnych giełdach?
W przypadku inwestorów krótkoterminowych znaczenie może mieć płynność instrumentów. Na różnych giełdach może ona być inna. Ciężko jednak o stawianie ogólnych prawideł dla całych giełd. Każdy instrument to inny przypadek, dlatego każdy ETF należałoby rozpatrywać osobno.
Poniżej przykład jednego z popularnych ETF-ów Vanguard FTSE All-World Accumulating. Jest on notowany na największych giełdach w Europie. Płynność jest wysoka i dość zbliżona, chociaż występują pewne różnice. Dane obejmują średni spread za okres 31/08/2022 – 20/09/2023. Najbardziej płynny był rynek Xetra (spread wynosił 0,05%), a najmniej płynny Euronext Amsterdam (0,39%). Czyli koszt transakcji kupna i sprzedaży tego ETF-a na przykład na rynku Xetra, zakładając, że nie ma prowizji maklerskiej to 0,05%, a na Euronext Amsterdam 0,39% — różnica jest widoczna.
Trzeba jednak zastrzec, że wartość danych historycznych zależy od okresu, jaki się analizuje, oraz dane historyczne nie muszą się powtórzyć w przyszłości.
Jak wybrać giełdę do zakupu ETF?
ETF-y amerykańskie (zarejestrowane w USA) są najtańsze, najbadziej płynne a ich wybór jest największy. Niestety, dostęp do ETF-ów na NYSE dla Europejczyków jest bardzo ograniczony. Z tego powodu pole wyboru ogranicza się przede wszystkim do giełd europejskich.
W Europie ten sam ETF często jest notowany na kilku giełdach. Ale w wielu przypadkach nie ma możliwości wyboru giełdy. Domy maklerskie często udostępniają tylko jedną wersję instrumentu, z jednego rynku. Przykładowo: Vanguard FTSE All-World Acc — mBank udostępnia wersję z Londynu w USD (VWRA), a DM BOŚ z Xetry w EUR (VWCE). Jeżeli inwestorowi zależy na konkretnym rynku, często trzeba wybrać odpowiedni dom maklerski.
U części brokerów taki wybór jest. Wybór waluty notowania nie ma wpływu na ponoszone ryzyko walutowe, to bardziej kwestia wygody. Przykładowo, jeżeli inwestor ma przychody lub oszczędności w jakiejś walucie, wybór tej waluty jest naturalny. Znaczenie mogą mieć koszty przewalutowania i przelewów (przelewy SEPA w EUR są bezpłatne). Niektórzy brokerzy stosują systemy, które kierują zlecenia na ten rynek, na którym warunki zawarcia transakcji są w danym momencie najkorzystniejsze (np. Smartrouting w Interactive Brokers).
Niektóre giełdy starają się wychodzić na przeciw inwestorom, udostępniając przydatne dane lub narzędzia. Przykładowo, Xetra udostępnia bezpłatnie notowania LIVE (dla maksymalnie 3 instrumentów). Co miesiąc publikuje też dane o płynności ETF-ów w formie autorskiego wskaźnika XLM (w ramach współpracy z Deutsche Boerse dane wskaźnika XLM są dostępne także na atlasETF.pl)
Dla inwestorów krótkoterminowych znaczenie może mieć płynność, ponieważ wpływa ona na koszty transakcyjne. Dla każdego instrumentu na różnych rynkach może ona być inna. Każdy ETF należałoby rozpatrywać oddzielnie. Jednak dostęp do danych o płynności tego samego instrumentu na różnych rynkach jest ograniczony. Abonament w takich serwisach jak Bloomberg czy Reuters byłby dla przeciętnego inwestora indywidualnego bardzo dużym wydatkiem.
Artur Wiśniewski
Stockbroker.pl
