ETF-y pozwalają inwestować na całym świecie, dzięki czemu można uzyskać szeroką dywersyfikację geograficzną. Jednak inwestowanie poza granicami swojego kraju oznacza, że dla inwestora pojawia się ryzyko walutowe. Może ono mieć pozytywny jak i negatywny wpływ na portfel inwestora. Aby sprawdzić wpływ walut na stopę zwrotu należy je porównać w walucie funduszu i walucie inwestora (w której zarabia i wydaje pieniądze).
Waluta funduszu
ETF-y inwestują w aktywa na całym świecie. Na różnych rynkach instrumenty są notowane w różnych walutach. Przykładowo, w USA w dolarze (USD), w Niemczech w euro (EUR), w Wielkiej Brytani w funcie brytyjskim (GBP), w Japonii w jenie (JPY), a w Chinach w juanie (CNY). Skoro inwestycje mogą być dokonywane w różnych walutach, pojawia się pytanie w jakie walucie przedstawiać wyniki? Aby móc sprowadzić inwestycje w różnych walutach do jednego mianownika, każdy ETF przyjmuje jakąś walutę bazową. Waluta bazowa funduszu (w skrócie “waluta funduszu“), to ta na którą są przeliczane wszystkie inwestycje. Walutą funduszu najczęściej jest ta waluta, w której ETF inwestuje najwięcej środków.
Przykładowo, Vanguard FTSE All-World UCITS ETF Accumulating (VWRA) inwestuje w akcje na cały świecie. Większość środków inwestuje w USA, gdzie obowiązuje USD. Ale posiada też inwestycje w EUR, GBP, JPY, CHY i wielu innych walutach. Walutą funduszu jest USD.
Inwestując na rynkach zagranicznych pojawia się ryzyko walutowe, ale nie ma ono nic wspólnego z walutą funduszu, ona ma tylko funkcję raportową. Ryzyko walutowe dla inwestora wynika z tego, że ETF inwestuje w innych walutach niż ta, w których wydaje on pieniądze. Przykładowo, inwestując w VWRA, polski inwestor w większości ponosi ryzyko USD/PLN (bo aktywa w większości są w USD), ale też ryzyko EUR/PLN, GBP/PLN itd., proporcjonalnie do udziału całości inwestycji w portfelu.
Waluta inwestora
W czasie trwania inwestycji waluty, w których fundusz ma inwestycje, mogą się umocnić lub osłabić w stosunku do waluty inwestora (dla Polaków to PLN). Jeżeli waluty umocnią się do PLN (czyli PLN się osłabi), wpływ na inwestycję będzie pozytywny, a jeżeli osłabią (PLN się umocni) — negatywny. Inwestora zawsze powinny interesować wyniki w jego rodzimej walucie, bo pokazują ostateczny wynik, który osiągnie. Zdecydowaną większość Polaków powinny interesować wyniki w przeliczeniu na PLN, bo w tej walucie zarabiają i wydają pieniądze.
Przykładowo, rok temu inwestor zamienił PLN na EUR i kupił Vanguard LifeStrategy 40% Equity UCITS ETF Accumulating, którego walutą jest EUR. Poniżej wyniki za ostatni rok — w EUR i PLN. Za ostatnie 12 miesięcy fundusz wzrósł ok. +7%, licząc w EUR, jednak w przeliczeniu na PLN — spadł ok. -1%. To oznacza, że gdyby inwestor dziś wycofał się z inwestycji, zamieniając EUR z powrotem na PLN, na całej transakcji byłby stratny -1%, pomimo że sam fundusz wzrósł ok. +7%. Przyczyną straty jest osłabienie waluty funduszu, czyli EUR (a więc i walut, w których fundusz inwestuje), w stosunku do PLN. 18 grudnia 2022 kurs EUR/PLN wynosił ok. 4,69 (1 EUR = 4,69 PLN). Rok później kurs spadł do 4,35 (EUR się osłabiło a PLN umocnił). Ta sama kwota w EUR po przeliczeniu na PLN jest warta mniej.
Jak sprawdzić wyniki ETF w różnych walutach?
Wyniki funduszy ETF w przeliczeniu na PLN (lub inne waluty) można sprawdzić na atlasETF.pl. Na stronie każdego funduszu w zakładce “Przegląd” znajduje się wykres, na którym można wyświetlić kilka walut jednocześnie. Do wyboru są: EUR, USD, GBP, CHF i PLN. Dzięki temu można ustawić np. walutę funduszu i walutę inwestora (w której inwestor wydaje pieniądze, np. Polacy w PLN) i łatwo je porównać za wybrany okres. Wykres wygląda tak, jak w przykładzie powyżej. Dane na wykresie oparte są o notowania giełdowe opóźnione o 15-30 minut.
W tej samej zakładce, pod wykresem, jest sekcja “Stopy zwrotu” z tabelą, która pokazuje stopy zwrotu w formie liczbowej. Tu można sprawdzić wyniki w jednej z walut (do wyboru także EUR, USD, GBP, CHF, PLN).
Jeżeli wykres jest zbyt mały lub wybór horyzont czasowego niewystarczaący, warto sięgnąć do zakładki “Wykresy”. Tu wykres jest większy, można go wyświetlić nawet na pełnym ekranie. Horyzont czasowy można określić bardzo precyzyjnie, podając konkretne daty początku i końca. Wykres opiera się o dane dzienne i obejmuje zamknięte sesje (nie uwzględnia danych z aktualnie trwającej sesji). W tej sekcji można też porównać wyniki danego ETF-u w innymi (max 10 funduszy).
Waluty potrafią mieć duży wpływ na inwestycje, zwłaszcza w krótkim terminie. Stopy zwrotu w walucie bazowej funduszu są informacją niepełną, bo nie uwzględniają zachowania walut w stosunku do waluty inwestora. Aby mieć pełny wynik inwestycji należy uwzględnić kursy walut w momencie jej rozpoczęcia i zakończenia. Aby uniknąć samodzielnych przeliczeń, stopy zwrotu ETF przeliczeniu na walutę inwestora (np. PLN) można sprawdzić na stronach funduszy na atlasETF.pl.
Artur Wiśniewski
Stockbroker.pl
