Jednostki “klasycznych” funduszy inwestycyjnych kupuje się bezpośrednio od TFI (Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych) lub jego dystrybutora (banku lub innej instytucji). Z ETF-ami jest inaczej. Handluje się nimi na giełdzie, zawierając transakcje z innymi uczestnikami rynku. Aby zacząć inwestować trzeba otworzyć rachunek maklerski. Poniżej 6 niezbędnych kroków w drodze do kupna jednostek funduszu ETF.
Otwarcie rachunku maklerskiego
ETF-y to fundusze notowane na giełdzie. Aby móc nimi handlować, konto osobiste w banku to za mało. Trzeba posiadać rachunek maklerski. Wiele banków oferuje rachunki maklerskie, więc często można mieć konto osobiste i rachunek maklerski w jednej instytucji. To na pewno bardzo wygodne. Chociaż rachunek maklerski w tej samej instytucji co konto osobiste niekoniecznie musi być najlepszym wyborem. Warto wziąć pod uwagę kilka czynników, w tym opłaty.
⚠️ Uwaga! Aby dowiedzieć się, czym się kierować przy wyborze brokera, warto sięgnąć po artykuł Jak wybrać dom maklerski do inwestowania w ETF? Aby sprawnie przejść przez proces otwarcia, warto sięgnąć po “Przewodniki otwarcia rachunku”.
Wpłata gotówki
Mając otwarty rachunek maklerski, należy wpłacić gotówkę. ETF-y zagraniczne notowane są w walutach obcych (choć jest też kilka ETF-ów notowanych w PLN na warszawskim parkiecie). Jeżeli inwestor posiada PLN na jakimś etapie trzeba będzie je zwykle wymienić na walutę obcą — u brokera lub wcześniej. Najczęściej potrzebne będą EUR lub USD, bo w tych walutach notowanych jest najwięcej ETF-ów w Europie (UCITS).
Wielu brokerów oferuje przewalutowanie bezpośrednio u nich lub umożliwia wpłaty bezpośrednio w walucie obcej. Wymiana waluty u niektórych brokerów odbywa się na atrakcyjnych warunkach (taniej niż np. w dobrych kantorach internetowych).
⚠️ Uwaga! Aby porównać brokerów pod kątem kosztów przewalutowania (oraz innych elementów) w popularnych domach maklerskich, warto sięgnąć po Rankingi brokerów.
Wymiana u brokera to wygodne rozwiązanie. Jeżeli jednak warunki wymiany nie są korzystne, można jej dokonać w innej instytucji, np. w kantorze internetowym. W tym wypadku dobrym pomysłem może być zamiana na EUR. Warto preferować EUR, ponieważ przelewy SEPA w EUR są bezpłatne. A wybór funduszy w EUR jest prawdopodobnie największy.
Harmonogram sesji giełdowej
Transakcje na giełdzie zawierane są w czasie sesji giełdowych. Sesje na giełdach trwają w określonych godzinach i warto upewnić się jak to wygląda w miejscu gdzie chcemy handlować (np. w Polsce od godziny 9:00 do 17:00) . Zlecenia można składać przez całą dobę – w trakcie trwania sesji lub po jej zakończeniu.
Składając zlecenie w trakcie sesji można tak określić jego szczegóły, aby doszło do natychmiastowej realizacji. Składając je po sesji, natychmiastowa realizacja nie będzie możliwa. Takie zlecenie będzie musiało poczekać przynajmniej do kolejnej sesji.
Elementy zlecenia
Zlecenie składa się z 5 podstawowych elementów, które muszą być w nim określone:
- Kierunek zlecenia (Kupno lub Sprzedaż)
- Nazwa instrumentu — wyszukiwanie instrumentu u brokera może odbywać się po nazwie ale też po tickerze czy ISIN-ie.
- Typ ceny — dwa podstawowe rodzaje to LIMIT i MARKET.
- LIMIT to zlecenie, które daje kontrolę nad ceną, ale nie daje gwarancji realizacji. Limit to, w przypadku zleceń kupna, cena maksymalna, a w przypadku zleceń sprzedaży, cena minimalna, po której zlecenie może być zrealizowane.
- MARKET (po każdej cenie) — to zlecenie bez limitu ceny, które daje pewność realizacji. Nie daje kontroli nad ceną, ale jest realizowane po najlepszych (dla składającego zlecenie) w danym momencie kursach.
- Składając zlecenie warto korzystać z notowań giełdowych — w czasie rzeczywistym lub przynajmniej notowań opóźnionych. Bezpłatne notowania LIVE to rzadkość. Ale notowania opóźnione są dość powszechne. Przy płynnych instrumentach powinny okazać się wystarczające przy wielu strategiach.
- Inwestując na Xetra, można skorzystać z bezpłatnych notowań na żywo dla maksymalnie 3 instrumentów. Jak uzyskać do nich dostęp trzeba się zarejestrować na stronie Deutsche Borse. Jak to zrobić pokazuje przewodnik Jak uzyskać bezpłatne notowania giełdowe na Xetra (Frankfurt)
- Ilość — liczba jednostek w zleceniu. Niektórzy brokerzy umożliwiają podanie szacunkowej wartości transakcji, automatycznie przeliczając ją na liczbę jednostek. To wygodne, bo inwestorzy najczęściej operują kwotami transakcji.
- Ważność — dostępne typy ważności zależą od giełdy i brokera. Popularne typy to:
- DZIEŃ — ważne na aktualną sesję giełdową (lub następną, jeżeli zlecenie składane jest po sesji)
- DO DNIA — określa się dzień w przyszłości, do którego zlecenie ma być ważne (w przypadku rynków zagranicznych występują ograniczenia i ważność takiego zlecenia przeważnie jest nie dłuższa niż kilka miesięcy).
- BEZTERMINOWE (Good Till Canceled, GTC) — ważne do odwołania (w praktyce ważność zlecenia jest ograniczona, u różnych brokerów limity mogą być inne).
Poza elementami obligatoryjnymi zlecenie może obejmować dodatkowe warunki wykonania. Przykładowo można określić LIMIT AKTYWACJI zlecenia, czyli kurs giełdowy, którego osiągnięcie warunkuje pojawienie się zlecenia w arkuszu. Są one wykorzystywane do składania zleceń typu STOP LIMIT i STOP LOSS.
Anulowanie i modyfikowanie zleceń
Złożone zlecenia, które nie zostały zrealizowane lub zrealizowały się tylko częściowo, można anulować lub modyfikować. Chociaż u niektórych brokerów modyfikacja nie jest możliwa. W takich sytuacjach, chcąc zmienić parametry istniejącego zlecenia, można je anulować a następnie utworzyć nowe. Oznacza to jednak utratę priorytetu czasu przyjęcia zlecenia do systemu giełdy (jeżeli w arkuszu występują zlecenia z tym samym limitem ceny, w pierwszej kolejności realizowane są zlecenia, które trafiły do arkusza jako pierwsze).
Rozliczanie transakcji
Inwestor, wbrew intuicji, nie staje się właścicielem instrumentu w momencie zawarcia transakcji. Procesy giełdowe zajmują trochę czasu, więc rozliczenie przeniesienie własności dokonuje się w momencie rozliczenia transakcji. Cykl rozliczeniowy w USA i Europie to aktualnie D+2. To oznacza, że czas rozliczania transakcji na głównych rynkach wynosi 2 dni sesyjne.
A zatem chcąc wypłacić pieniądze z rachunku, należy odczekać 2 dni od dnia sprzedaży. Natomiast chcąc dokonać ponownej inwestycji, nie trzeba czekać na rozliczenie transakcji. Po sprzedaży środki są widoczne w należnościach, co oznacza że można je natychmiast reinwestować, wykorzystując je w innym zleceniu.
Warto odnotować, że rynek amerykański przymierza się do zmiany cyklu rozliczeniowego na D+1. Jej wejście w życie jest planowane w maju 2024.
⚠️ Uwaga! Inwestując przez rachunek “zwykły” (opodatkowany), po każdym roku kalendarzowym, w którym inwestor osiągnął przychód (czyli dokonał transakcji sprzedaży), trzeba będzie złożyć deklarację podatkową. A jeżeli osiągnął zysk, zapłacić podatek. Aby dowiedzieć się jak rozliczać podatki od inwestycji w ETF-y, warto sięgnąć po wpis ETF – jak rozliczać podatki?
Artur Wiśniewski
Stockbroker.pl
