Na rynkach europejskich znajdziemy kilka tysięcy ETF-ów. Na polskiej giełdzie notowanych jest kilkanaście instrumentów. Wydaje się, że to niewiele, jednak mają one dość unikalne strategie i mogą być cennym uzupełnieniem portfela. Są wśród nich ETF-y na polskie akcje, zagraniczne akcje, polskie obligacje, a także ETF-y lewarowane. Ich pełną listę znajdziecie w Skanerze, ograniczając wyniki wyszukiwania do polskiej giełdy. W tym artykule dowiecie się, jak inwestować w ETF-y na polskie akcje.
Indeksy
W polskie spółki można inwestować przez ETF-y na 5 różnych indeksów
- MSCI Poland – iShares MSCI Poland UCITS ETF USD (Acc)
- WIG20TR – Beta ETF WIG20TR PLN
- MSCI Poland IMI 25/50 – iShares MSCI Poland ETF
- mWIG40TR – Beta ETF mWIG40TR PLN
- sWIG80TR – Beta ETF sWIG80TR PLN
Indeksy różnią się liczbą i wielkością spółek, które zawierają. Z najmniejszej liczby spółek składa się MSCI Poland – 14 największych biznesów z warszawskiego parkietu. Niewiele więcej obejmuje WIG20 – 20 dużych polskich spółek. Składy tych indeksów i wagi poszczególnych firm są bardzo zbliżone.
MSCI Poland IMI 25/50 ma nieco bardziej rozbudowany portfel – 33 spółki (duże i średnie). Tylko warto od razu zasygnalizować, że jedyny ETF na ten indeks ma siedzibę w USA, co oznacza że możliwości inwestowania w niego są ograniczone.
Najwięcej spółek obejmują indeksy mWIG40TR (skupiający 40 “średniaków”) oraz sWIG80TR (obejmujący 80 “maluchów”).
Fundusze
Największe aktywa póki co zebrał iShares MSCI Poland ETF, który działa najdłużej – od 2010 roku. Jego portfel ma ciekawą strukturę, jednak, ma on swoją siedzibę w USA i jego zakup jest utrudniony. Trzeba też wiedzieć, że jako jedyny w zestawieniu wypłaca dywidendy, a ich rozliczenie pozostaje po stronie inwestora, co oznacza pewien wysiłek. Poza tym, inwestując większe kwoty w instrumenty emitowane w USA należy liczyć się z amerykańskim podatkiem spadkowym (Estate Tax). Mimo, że to fundusz ze słynącego z niskich opłat rynku amerykańskiego, koszty zarządzania nie odbiegają od konkurencyjnych rozwiązań z Europy.
Pozostałe ETF-y są łatwo dostępne – w Polsce lub na innych rynkach europejskich. Beta ETF WIG20TR PLN i iShares MSCI Poland UCITS ETF USD (Acc) to fundusze o podobnych opłatach. Nieco niższym wskaźnikiem kosztów całkowitych (TER) charakteryzuje się Beta ETF WIG20TR PLN (0,65% vs 0,74%). Fundusz polskiego dostawcy charakteryzuje się też niższymi spreadami, co oznacza że jego płynność jest większa. W okresie 11.06.23 – 11.05.24 średni spread, wyrażony wskaźnikiem Bloomberg Average Daily Best Spread, dla funduszu iShares wynosił 0,35%, a dla Bety – 0,18%. Poza tym iShares MSCI Poland UCITS ETF USD (Acc) notowany jest w walutach obcych (Frankfurt – EUR, Londyn – USD lub GBP). Co prawda nie rodzi to ryzyka walutowego (inwestycje i tak ostatecznie wyceniane są w PLN), ale z perspektywy inwestorów z Polski jest mniej wygodne i potencjalnie bardziej kosztowne (z uwagi na koszty przewalutowania). Dla osoby zarabiającej w PLN wygodniej jest kupić instrument notowany w tej walucie.
Beta ETF mWIG40TR PLN i Beta ETF sWIG80TR PLN mają nieco wyższe koszty zarządzania niż wyżej wspomniane produkty. TER wynosi odpowiednio 0,96% oraz 1,18%. Ich strategie są jednak unikalne, na rynku ETF nie ma dla nich alternatywy. Warto też wiedzieć, że rzeczywisty koszt dla inwestora może być niższy. Przykładowo, zgodnie z kartą funduszu Beta ETF mWIG40TR PLN na 31.07.2024 wskaźnik kosztów całkowitych to 0,96%, jednak różnica odwzorowania za minione 12 miesięcy wyniosła 0,55%, czyli prawie połowę mniej. Pozytywny wpływ na wyniki miały między innymi przychody z pożyczania papierów.
⚠️ Jeżeli interesują Was ETF-y na polskie akcje, sięgnijcie po “Ranking ETF na polskie akcje“, który jest aktualizowany na bieżąco. Obejmuje najlepsze fundusze pod względem stóp zwrotu, wielkości aktywów i kosztów zarządzania.
Stopy zwrotu
Stopy zwrotu funduszy na polskie akcje są bardzo różne, bo ich portfele mają różną strukturę. Najbardziej zbliżony skład mają Beta ETF WIG20TR PLN i iShares MSCI Poland UCITS ETF USD (Acc). W ostatnich 12 miesiącach (7.11.23 – 7.11.24) lepiej wypadł iShares MSCI Poland UCITS ETF USD (Acc) (14,43% vs 11,77%), natomiast za ostatnie prawie 3 lata (14.12.21-7.11.24) lepiej wypada Beta ETF WIG20TR PLN (15,32% vs 11,43%). W zależności od analizowanego okresu wnioski mogą być różne, bo dane spółki mogą się zachowywać lepiej lub gorzej.
We wspomnianym prawie 3-letnim okresie (14.12.22 – 4.11.24) najkorzystniej wypadły spółki małe i średnie. Beta ETF sWIG80TR PLN wzrósł w tym czasie o 27,99%, a Beta ETF mWIG40TR PLN o 26,04%. W dłuższym okresie polskie spółki małe i średnie też przeważnie wygrywały z dużymi. Analizując lata kalendarzowe począwszy od 1998, WIG20 wygrywał 8 z 27 razy – najczęściej w latach spadkowych (5 razy). W pozostałych wygrywały mWIG40 (7 razy) i sWIG80 (12 razy) – w zdecydowanej większości były to lata wzrostowe.
Historia pokazuje, że gdy na giełdzie “leje się krew” duże spółki mogą lepiej amortyzować spadki. Bessy są przeważnie gwałtowne, lecz trwają dość krótko (często od 6 miesięcy do 2 lat). W dłuższym okresie, póki co, wyższe stopy zwrotu na polskim rynku osiągały spółki małe i średnie, co może zachęcać, aby sięgać po takie fundusze jak Beta ETF mWIG40TR PLN czy Beta ETF sWIG80TR.
Jak inwestować
W ETF-y można inwestować na różne sposoby. Polskie akcje mają bardzo mały udział w globalnej kapitalizacji – ok. 0,1%. Skłaniając się do podejścia pasywnego, zakładającego dywersyfikację globalną, w portfelu inwestora indywidualnego nie ma za bardzo miejsca na ETF-y na polskie akcje.
Większą rolę mogą one pełnić na przykład w klasycznej koncepcji Core-Satellite, która łączy podejście pasywne (Core) i aktywne (Satellite). Większa ekspozycja na polskie akcje może wpisywać się w część Satellite, stanowiąc rynkowy “zakład” o to, że polskie akcje będą zachowywać się lepiej niż inne. W ostatnich latach duże polskie spółki spisywały się akurat słabo, ale małe i średnie potrafiły wygrywać z resztą świata (za ostatnie 3 lata mWIG40 i sWIG80 wzrosły mocniej niż FTSE All-World). Zdarzały się też okresy, jak 2002-2007, gdy również duże spółki znad Wisły biły na głowę rynki globalne. Przykładem aktywnego sposobu wykorzystania polskich ETF-ów jest też strategia momentum, stosowana na przykład przez Jacka Lemparta (System Trader) na rachunku IKE.
Artur Wiśniewski
Stockbroker.pl
